Best Buy Guide: Zigbee vs. Wi-Fi slimme lampen

Dit is deel twee van Maija's vergelijking van slimme verlichting. Deel één nog niet gelezen? Klik dan hier. De meningen die hier worden weergegeven zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijk die van Athom.

Het begrip 'slimme verlichting' is enorm gegroeid over de afgelopen jaren. Na het onverwachte succes van Philips Hue hebben veel andere merken, zowel ervaren als onervaren, zich gemengd in de markt. In Zweden, waar ik vandaan kom, kun je momenteel kiezen tussen 13 verschillende merken die slimme lampen aanbieden. Deze lampen communiceren meestal via drie verschillende draadloze protocollen: Wi-Fi, Zigbee en Z-Wave. Om een snel overzicht te bieden, heb ik deze handige tabel gemaakt.

Natuurlijk komt de vraag 'welke is het beste voor mij?' in je op. Dat hangt er van af. Je moet verschillende aspecten overwegen om de beste keuze te kunnen maken.

De protocollen

Verschillende slimme lampen communiceren via verschillende smart-home protocollen. Je zou ze kunnen zien als talen. De meest voorkomende van deze 'talen' zijn Zigbee, Wi-Fi en Z-Wave. Omdat Z-Wave lampen niet zo populair zijn in Zweden en ik de kans nog niet gehad heb om deze zelf te testen, zal ik me hoofdzakelijk richten op lampen die 'praten' via Zigbee en Wi-Fi.

Wi-Fi

Het grootste verschil voor jou, als consument, is dat lampen die met Zigbee en Z-Wave werken, een zogenaamde controller (of hub, bridge, gateway, ze betekenen allemaal hetzelfde) nodig hebben om met elkaar en jouw smartphone te kunnen communiceren. Lampen die via Wi-Fi 'praten' kunnen direct worden bediend. Ze maken verbinding met je Wi-Fi netwerk en zijn klaar om te gaan.

Hoewel Wi-Fi lampen heel gemakkelijk zijn in te stellen, kan het ook tot onverwachte problemen leiden als je er meerdere wil aansluiten. De gebruikelijke doorsnee router die je bij het afsluiten van een internetabonnement van je provider krijgt, is er eigenlijk niet voor gemaakt om te communiceren met meer dan 15 Wi-Fi apparaten tegelijkertijd. Sluit je er nog meer aan, zul je al snel merken dat je router het niet meer aankan en je netwerk telkens trager en instabieler wordt. Zelfs bij weinig verkeer.

Dus, als je in een klein appartement woont en gewoon een aantal slimme lampen wil aanschaffen om je dag (en nacht!) wat kleur te geven - of je weet hoe je efficiënt je Wi-Fi netwerk kunt bijschalen - zijn Wi-Fi lampen wellicht de beste keuze voor jou. Hou er wel rekening mee dat, tenzij je een controller hebt als Homey, je voor elk verschillend merk slimme lampen je een verschillende app op je smartphone moet installeren.

De twee grootste merken op het gebied van Wi-Fi slimme verlichting in Zweden zijn Lifx en TP-Link. Beide merken werken perfect met Homey.

Zigbee

Je kan ook voor Zigbee lampen kiezen. Om deze te gebruiken heb je een zogeheten 'controller' nodig. Elk merk van Zigbee lampen, biedt ook controllers aan. Smart home platformen die ondersteuning bieden voor het Zigbee-protocol, zoals Homey, kunnen ook als controller fungeren. Met als toegevoegde waarde dat je ook al je andere slimme apparaten aan elkaar kan verbinden.

Het is misschien wat lastig om een Zigbee controller te installeren en de bijbehorende lampen te laten communiceren met de controller (een proces dat vaak 'pairen' wordt genoemd). Lastiger dan, bijvoorbeeld, een Wi-Fi lamp aan de praat krijgen. Zigbee lampen van verschillende fabrikanten kunnen meestal wel met de controllers van andere fabrikanten praten. En als je ze zou willen gebruiken in combinatie met Apple Homekit word je geacht de verschillende gateways van elk verschillend merk Zigbee-lampen te koppelen aan de app (bedankt, Apple).

Tenzij je een smart home controller als Homey hebt. Dan hoef je je eigenlijk geen zorgen te maken over dit alles. Je kan dan simpelweg de juiste Homey App downloaden, je lamp aan Homey koppelen en er is licht. Zelfs als je ze via Homekit wil gebruiken. Download gewoon een van de verschillende Homekit apps die beschikbaar zijn in de Homey Appstore en het werkt.

De fittingen

Een ander aspect om te overwegen is fittingen. Net als 'gewone' lampen, hebben slimme lampen verschillende soorten fittingen. Anders dan 'gewone' lampen, zijn slimme lampen alleen beschikbaar voor de volgende populaire fittingen: E27 (de gebruikelijke grote fitting), E14 (de gebruikelijke slanke fitting) en GU10 (over het algemeen gebruikt in buitenverlichting).

Dus, als je favoriete lampenhouder een andere soort fitting heeft, heb je, botweg gezegd, pech wanneer het aankomt op slimme lampen. Hetzelfde geldt voor de bolletjes. Die mooie 'naakte' Edison gloeilamp voor het raam? Helaas, daar is geen 'smart' versie van.

Overigens kun je wel overwegen om slimme wandschakelaars of inbouwschakelaars om deze lampen mee aan te sturen. Maar deze vallen eigenlijk buiten de reikwijdte van dit artikel.

IKEA, Philips, Innr en Osram bieden slimme lampen met alledrie de fittingen (E27, E14 en GU10). Lifx biedt alleen lampen met E27 en GU10 fittingen en de lampen van TP-Link hebben alleen maar E27 fittingen.

De kleuren

Alle slimme lampen, los van andere parameters, komen in een van de volgende drie kleuropties: dimbare lampen, tunable lampen en kleurlampen.

Dimbare lampen

Dit zijn de goedkoopste slimme lampen op de markt, ongeacht merk. Deze lampen lijken het meest op de gebruikelijke 'gewone' lampen. Je kan ze dimmen en aan- of uitzetten en dat was het wel zo'n beetje. Anders dan 'gewone' lampen, kun je deze handelingen doen via een app op je telefoon. Met behulp van een controller als Homey kun je ook inplannen dat de lamp aan- of uitgaat of gedimd wordt op een vastgestelde tijd. Daarnaast kun je ze ook automatisch laten reageren op een bepaalde gebeurtenis.

Wit-dimbare lampen zijn erg handig voor plekken in je huis waar je niet veel bent: je kelder, zolder of voorraadkast. Ze bieden veel waarde voor wat ze kosten. Bovendien kan je ze via Homey bijvoorbeeld koppelen aan bewegingssensoren om ze automatisch aan of uit te zetten wanneer iemand gedetecteerd wordt.

Tunable lampen

Met tunable lampen heb je naast de functies van een dimbare lamp, ook nog eens de mogelijkheid om de kleurtemperatuur aan te passen. De warmste kleur die een tunable lamp kan uitstralen is over het algemeen 2200K (een Lifx Mini Day&Dusk kan tot 1500K), wat een erg knus, geel-getint avondlicht is.

Het koudste licht kent wat meer variatie tussen de verschillende slimme lampenmerken. Van 4000K (IKEA Trådfri) tot 6400K (Philips Hue), tot een ijzige 9000K (Lifx). Dit witte licht kan geweldig zijn als je gefocust aan het werk bent, tijdens het schoonmaken en tijdens andere activiteiten waarbij je een extra energy-boost nodig hebt.

Tunable lampen komen goed tot hun recht op plekken als je keuken, de badkamer, die fijne leeshoek of in je thuiskantoor. Met Homey kan je zelfs een Flow maken die de kleurtemperatuur automatisch aanpast gebaseerd op de tijd. Zo kun je van sfeervol licht genieten dat past bij het moment van de dag.

Kleurlampen

Dit zijn de lampen waar iedereen aan denkt wanneer ze 'slimme lamp' horen. Deze lampen kunnen je huis verlichten in 16 miljoen verschillende kleuren. Tenminste, dat blijven de fabrikanten telkens zeggen, ik heb er volgens mij maar een stuk of 30 voorbij zien komen. Met deze lampen kun je echt gave effecten maken wanneer je ze met elkaar gaat combineren.

Sommige fabrikanten van slimme lampen (Philips Hue) bieden ook de mogelijkheid om de kleuren van je slimme lampen te synchroniseren met je TV. Met als resultaat dat je volledig opgeslokt wordt in je Netflix serie of game-ervaring. Andere fabrikanten (Lifx) hebben erg goed uitgedachte themas in hun app. Daarmee kun je bijvoorbeeld je kamer kleur geven gebaseerd op een foto.

Je kunt oneindig met deze kleurlampen blijven spelen en telkens unieke kleurcombinaties tegenkomen die perfect aansluiten op je stemming of activiteit. Van Netflix-en-Chill tot een hardcore techno feest, tot een feestelijk-maar-toch-gezellig dinertje.

Kleurlampen zijn geweldig, maar er hangt wel een prijskaartje aan. Zelfs de goedkoopste kleurlampen kosten al snel €35 per stuk. Gebruik ze op plekken waar je er lang en vaak van kunt genieten, bijvoorbeeld in je TV-kamer of woonkamer.

Tot slot

Ik hoop dat deze ietwat technische achtergrond voor slimme verlichting je kan helpen bij het maken van een keuze. Als je wat meer wil weten over wat je krijgt voor je geld, verwijs ik je graag door naar deel 1 van dit artikel.

Veel shopplezier!

Ik ben mijn vrienden en partners erg dankbaar voor de lampen die ze geleverd hebben zodat ik ze kon testen: Athom, m.nu, TP-Link (via Related), Innr, IKEA Sweden en Lifx.

Maija Vilkina schrijft voor snillevilla.se, een vooraanstaand smarthome blog in Zweden. Dit is deel twee van Maija's vergelijking van slimme verlichting. Deel een nog niet gelezen? Dat kan via deze link. 
De meningen die hier worden weergegeven zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijk die van Athom.